Bajkał to najstarsze jezioro na świecie, powstało 25 milionów lat temu. Słynie z krystalicznie czystej wody, niezwykłej fauny, której rozmieszczenie ukształtowało się dzięki usytuowaniu zbiornika w kilku strefach klimatycznych. Jezioro otoczone jest tundrą i górami. Wszystko to sprawia, że widoki zapierają oddech, a żadne zdjęcia nie oddają tego, co musimy ujrzeć na własne oczy.
Garść informacji
Co niezwykłego kryje w sobie jezioro, do którego turyści odbywają pięciodniową podróż koleją z Moskwy? Bajkał należy do grupy jezior tektonicznych. Ze względu na swoje położenie w okolicy strefy wiecznej zmarzliny, nazywane jest „syberyjskim morzem” i „błękitnym okiem Syberii”. Znajduje się w Azji, na terenie Rosji w Republice Buriacji, w obwodzie irkuckim. Powierzchnia jeziora to 31 722 km², maksymalna głębokość to ponad 1,5km, natomiast długość 636 km. Jezioro odgrywa nieocenioną rolę w dziedzinie rybołóstwa i żeglugi, gdyż stanowi spory procent całkowitych rocznych połowów w Rosji. W 1996 roku Bajkał został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Nad Bajkał można dotrzeć samolotem, lecąc do Irkucka lub Ułan Ude, co jest najszybszą i najbardziej wygodną opcją podróży. Jezioro leży 70 km od miasta. Z Irkucka nad Bajkał dojeżdża autobus. Bilet kosztuje 100 RUB, czyli w granicach 10 PLN. Najdogodniejszym miesiącem podróży nad jezioro Bajkał jest lipiec. Warto pamiętać, że po zmroku zawsze będzie dużo chłodniej, szczególnie w górach.
Zimą Bajkał jest niezwykle urokliwy. Jezioro zamarza od stycznia aż do maja, a w marcu nierówna struktura, wiatr, temperatura i ciśnienie sprawiają, że fragmentami pojawia się na Bajkale lód o kolorze turkusu. Lód zimą jest tak gruby i wytrzymały, że po jeziorze przejeżdżają ciężarówki.
Bajkał jest niezwykle czystym jeziorem. Rosjanie nie przejmują się zbytnio dbaniem o porządek i ochronę środowiska. Jezioro swą nieskazitelną czystość zawdzięcza skorupiakom. Tzw. episzury odżywiają się mikroorganizmami, które barwią wodę. A makrogiektopusy zjadają to, co obumiera w wodzie.
Rozrywki nad brzegiem jeziora, czyli Listwianka albo wędrówka w góry
Najczęściej odwiedzanym kurortem-wsią w pobliżu jeziora jest Listwianka. Położona 70 km od Irkucka. Przyciąga turystów, jednak jej klimat nie przypomina spokoju i świeżego powietrza, które może nam się kojarzyć z Bajkałem. To raczej zatłoczona miejscowość, oferująca bazę noclegowo-gastronomiczną i dodatkowe rozrywki, bazary, puby i rosyjskie disco.
Jeżeli planujemy odpoczynek, dziką przyrodę i spotkanie tubylców, to zdecydowanie pobyt w Listwince nie jest naszym końcowym przystankiem. Duże zainteresowanie turystów powoduje wysokie ceny. Plaże nad Bajkałem są kamieniste i brudne. Turyści pozostawiają śmieci i potłuczone szkło, nad brzegiem leży wrak łodzi. W Listwiance zatrzymują się głównie turyści, którzy przyjeżdżają nad jezioro Bajkał po raz pierwszy. A tu płaci się za wszystko, od brudnych toalet po budkę na plaży. Ceny w miejscowych i podobnych kurortach w hotelach zaczynają się od 100 PLN za osobę za noc. Znacznie tańszym i ciekawszym rozwiązaniem są prywatne pensjonaty i kwatery, gdzie nocleg wyniesie między 20 a 70 PLN. Dodatkowo, to dobra okazja do obserwowania życia i zwyczajów miejscowych.
W Listwiance, oprócz bazarowych rozrywek, ważni są mieszkańcy, czyli Rosjanie, Buriaci, Ewenkowie i Eweni. Mieszkają w drewnianych domkach. Specjalizują się w rzemiośle i rybołóstwie. Dzięki turystyce i popularności Bajkału zarabiają na życie, ale nawet to oraz bazarowy klimat wsi nie odbierają jej ciekawego uroku. Warto odwiedzić Listwinkę i samemu ocenić.
Dodatkową atrakcją podczas wizyty nad jeziorem Bajkał jest wędrówka po górach Bajkalskich, Barguzińskich i Przymorskich. Chcąc w spokoju korzystać z uroków leśnych terenów, warto przed wyjazdem zaszczepić się przeciwko odkleszczowemu zapaleniu opon mózgowych, gdyż w okolicy jest bardzo dużo kleszczy stanowiących zagrożenie. Spacerując po górach, nie mamy wyznaczonych szlaków, dzięki czemu możemy cieszyć się swobodą i podziwiać jezioro z wysokości. Warto przejść na przylądek Khoboy, skąd widok jest niepowtarzalny. Ten niesamowity górski krajobraz tworzą wysokie modrzewie syberyjskie. W drodze powrotnej można odwiedzić wyspę Olchon i klify. Wyspa słynie ze zjawiska zwanego „śpiewające piaski”. Podczas wysychania piasku na wydmach wydają one bardzo nietypowe przeciągające dźwięki, podobne do ptasiego śpiewu. Niestety to zjawisko powoli zanika.
Będąc w górach, noclegów trzeba szukać w pobliskich wioskach, skąd również odpływają kutry rybackie i promy na drugą stronę jeziora. Poszukiwacze przygód nierzadko wybierają nocleg pod gołym niebem, trzeba jednak zabrać odpowiednią odzież oraz ciepły śpiwór, gdyż w nocy temperatury drastycznie opadają w granice zera.
Jezioro Bajkał a miasta
Odwiedzając Syberię, nie sposób nie zajrzeć do jednej z tamtejszych metropolii, Irkucka albo Ułan Ude. Zresztą tam właśnie znajdują się lotniska i dworce.
Irkuck liczy około pół miliona mieszkańców. Miasto zbudowane jest na syberyjskiej, drewnianej architekturze. Pięknie zdobione domki przyciągają swoim urokiem, jednak przez ciągłe zmarzliny i roztopy zapadły się nieco w ziemi, niektóre aż po okiennice. Z czasem zaczęto wymieniać drewniane domy na betonowe bloki, co z pewnością wprowadziło więcej szarości i monotonii w krajobraz Irkucka. Aczkolwiek nie można się tu nudzić. Ciekawostką jest nepiarium, gdzie można podziwiać foki z Bajkału.
W mieście zachowały się również piękne Kościoły. Miłośnicy muzeów mogą zwiedzić wystawę na temat historii miasta, Muzeum Etnograficzne czy też Muzeum Geologiczne. Filharmonia Irkucka oferuje koncerty nie tylko muzyki klasycznej. Spacerując ulicami miasta, możemy natknąć się na polskie ślady, które zostały po Polakach mieszkających na Syberii. Jedna z większych ulic w Irkucku nosi nazwę Powstańców Polskich. Wielu z mieszkańców przyznaje się do dziadka z Polski, jednak nie znają naszego języka, ale przechowują fotografie i opowieści.
Ułan Ude to stolica Republiki Buriacji, znajduje się na południowy-wschód od Bajkału. Możemy dostać się tam podczas ośmiogodzinnej podróży pociągiem. Trasa uznawana jest za najpiękniejszą w całej Rosji, dlatego zdecydowanie wybierzmy się do Ułan Ude w ciągu dnia. W czasie drogi można delektować się krajobrazem Bajkału i otaczających jezioro gór.
Miasto zamieszkują głównie Buriaci, o mongolskich rysach twarzy i specyficznym dialekcie, który wydaje się być mieszanką chińskiego i rosyjskiego.
Ułan Ude jest bardziej zadbane niż Irkuck. Atrakcją miasta jest największa na świecie, bo 7,7-metrowa głowa Lenina, umieszczona na głównym placu. Coraz częściej Młode Pary fotografują się tam po ślubie. Poza tym, w mieście znajdują się hotele, restauracje.
Z Ułan Ude możemy wsiąść do kolei transsyberyjskiej do Władywostoku lub Pekinu, albo pojechać w kierunku oddalonej o dwadzieścia kilometrów Iwołgi Górnej, by zobaczyć buddyjską świątynię zwaną Iwołgiński Dacan.
