Klimatyczne knajpki rozświetlone blaskiem słońca, z widokiem na błękitny ocean, rozległe plaże lub wąskie, kolorowe uliczki to w Portugalii element życia codziennego… A co znajdziemy w ich wnętrzach? Szeroki wybór dań rybnych, niedrogie i różnorodne owoce morza, wspaniałe warzywne zupy, sycące dania mięsne… Jednym słowem: po pyszne jedzenie, któremu towarzyszą walory krajobrazowe i pogodowe zapraszamy do Portugalii!
Wszechobecny „bacalhau”
„Bacalhau” to z pewnością jedno z pierwszych słów, którego nauczysz się podczas swojej podróży do Portugalii. To element kultury, tradycji a przede wszystkim… kuchni. Cóż kryje się pod tą tajemniczą nazwą? Ryba, po polsku zwana dorszem atlantyckim. Dokładniej, jest to dorsz suszony i solony, który z początku wcale nie zachęca swoim zapachem. Jednakże Portugalczycy wiedzą doskonale jak przyrządzić go tak, by zachwycał. I podobno mają na to aż 365 sposobów – jeden na każdy dzień roku!
Najpopularniejsze danie to „bacalhau com natas”, czyli dorsz w śmietanie. Nazwa nie brzmi nadzwyczajnie, jednak danie reprezentuje coś znacznie więcej – to wcale nie zwykła ryba w śmietanie, a chrupiąca śmietanowa zapiekanka z dorszem, ziemniakami i cebulą w sosie beszamelowym. Palce lizać!
Kolejne popularne dania ze słynnym „bacalhau”, którymi charakteryzuje się kuchnia portugalska, to „bacalhau com todos”, czyli dosłownie „dorsz ze wszystkimi”. Potrawa składa się z gotowanego dorsza i warzyw: ziemniaków, marchewki i kapusty oraz gotowanych na twardo jajek. Całość doprawia się oliwą z oliwek i czosnkiem. To danie bardzo smaczne i pożywne. Słynny dorsz to także „Bacalhau à Brás” – strzępki ryby pomieszane z cebulą oraz cienko posiekanymi, smażonymi ziemniakami połączonaymi z jajecznicą, zwykle przyozdobione czarnymi oliwkami i posypane natką pietruszki.
Siedem Cudów Gastronomii – wspanianiała kuchnia portugalska
Kuchnia w Portugalii odgrywa tak wielką rolę, że stworzono nawet listę Siedmiu Cudów Portugalskiej Gastronomii. Są to dania oparte na tradycyjnej kuchni, odzwierciedlające charakterystykę potraw poszczególnych regionów. Aby znaleźć się na tej wyjątkowej liście, dania musiały spełniać restrykcyjne kryteria. Warunek stanowiła między innymi oryginalna receptura wpisująca się w tradycyjne wartości portugalskie, historia potrawy licząca minimum 50 lat oraz wykorzystanie w jej przygotowaniu wyłącznie produktów krajowych, regionalnych i lokalnych. Do Siedmiu Cudów Gastronomii Portugalii należą danie takie jak: grillowane sardynki, nadziewana kiełbasa, ser Serra da Estrela, owoce morza z ryżem, pieczone prosię, zupa „caldo verde” oraz słodki przysmak o nazwie Pastel de Belém.
Sardinhas!
Rybne danie, które stało się symbolem Portugalii i należy do Siedmiu Cudów Gastronomii, to grillowane sardynki. Tak głęboko zapisane są w kulturze portugalskiej, że ich wizerunek można znaleźć niemalże na każdym rogu a nawet na pamiątkach dla turystów. W słonecznej Portugalii odbywają się nawet specjalne spotkania i imprezy zwane „sardinhadas”, urządzane specjalnie w celu wspólnego jedzenia grillowanych sardynek.
Nie(zwykła) kiełbasa
Kolejne typowe danie, którym może pochwalić się kuchnia portugalska, jest nadziewana kiełbasa. Różni się ona jednak bardzo od naszego rozumienia tego słowa, gdyż w przeciwieństwie do jej polskich odpowiedników, nie składa się jedynie z mięsa. Jej głównymi składnikami może być drób, chleb, oliwa z oliwek, smalec, czosnek i papryka. Kiełbasę spożywa się z grilla lub pieczoną na małym ogniu, towarzyszą jej zazwyczaj pieczone ziemniaki z odrobiną oliwy z oliwek oraz warzyw sezonowych. Na południu kraju z kolei najczęściej spotyka się kiełbasę smażoną wraz ze smażonymi ziemniaki, jajkiem sadzonym oraz sałatkami z sałaty i pomidorów. Kiełbasa, czyli „alheira” to typowe danie, które można znaleźć w menu restauracji w całym kraju.
Prawdziwy ser
Historia sera Serra da Estrela sięga XII wieku. Jest to najstarszy z portugalskich serów a jego sława rozeszła się na cały świat. Za dawnych czasów stanowił obowiązkowy element na królewskich stołach. Co tak wyjątkowego ma w sobie ser Serra da Estrela? Jest on wytwarzany z mleka owczego w regionie górskim Serra da Estrela. Pasterze starannie wybierają pastwiska dla swoich owiec, gdyż niektóre zioła mogą nadać zły smak mleku. Owce dojone są zawsze w ten sam, specjalny sposób, który pozwala na późniejsze wytworzenie sera najlepszej jakości. Obecnie podczas produkcji sera Serra da Estrela wciąż przestrzegany jest dawny rytuał i wyrabiany jest on dokładnie tak samo jak setki lat temu.
Uczta z owocami morza
Oczywiście mówiąc o kuchni kraju, którego cała zachodnia granica to brzeg oceanu, nie sposób nie wspomnieć o przysmakach będącymi owocami morza. „Arroz de marisco”, czyli ryż z owocami morza, to tradycyjne danie z kuchni Portugalii. Jak sama nazwa wskazuje, danie składa się z różnego rodzaju owoców morza: krewetek, małż, krabów, homarów i sercówek. Kombinacje tych składników w daniu różnią się ze względu na regiony, w zależności od dostępności i ceny danych owoców morza. Owoce morza są najpierw gotowane, a później pozostałą od ich gotowania wodę wykorzystuje się do gotowania ryżu, z którym będą podane. Ryż często doprawia się również mieszanką duszonego czosnku, pomidorów, cebuli z oliwą z oliwek. Wyjątkowego smaku całemu daniu nadaje pyszne portugalskie białe wino dodawane do potrawy.
Pieczony prosiak
Pieczone prosię Bairrada jest jedną z najbardziej popularnych potraw regionalnych w Portugalii i również zostało nazwane jednym z Siedmiu Cudów Gastronomii Portugalii. Niektórzy uważają to danie za prawdziwy przysmak. Prosię zaprawiane jest specjalną pastą z soli i pieprzu, a następnie pieczone na złoty kolor przez dwie godziny na specjalnym szpikulcu.
Portugalskie zupy
Co prawda kuchnia portugalska oparta jest w dużej mierze na mięsie , rybach i owocach morza, jednak wegetarianie znajdą w niej także coś dla siebie. Miłośnicy bezmięsnego jedzenia z pewnością zakochają się w portugalskich warzywnych zupach. Najsłynniejsza z nich, znajdująca się również na liście Siedmiu Cudów Gastronomii, to tzw. „caldo verde”. Jest to zupa z mało znanego w Polsce, lecz pysznego jarmużu. To danie typowe dla północnej Portugalii, obecnie jednak spopularyzowane w całym kraju. „Caldo verde” to na ogół gęsta zupa w kolorze zielonym, który nadaje jarmuż pokrojony w bardzo cienkie paski. Będąc w Portugalii koniecznie trzeba jej spróbować. Podczas typowej degustacji „caldo verde” podawane jest w glinianych miseczkach, skropione oliwą z oliwek i, opcjonalnie, w towarzystwie plasterków kiełbasy chorizo oraz kromki chleba kukurydzianego. Ze względu na jego prostotę i lekkość, spożywa się je na początku posiłku lub w formie późnej kolacji.
A na deser… Pastel de Belém
Przed jedną małą cukiernią w lizbońskiej dzielnicy Belém zawsze tłoczą się tłumy ludzi tylko po to, by spróbować małej, niepozornej „babeczki” zwanej Pastel de Belém. Pozornie przypomina ona „pastel de nata” (babeczkę śmietankową), czyli najsłynniejszy portugalski wypiek, którego można spróbować dosłownie w każdej cukierni i kawiarni w Portugalii. Tak naprawdę jednak Pastéis de Belém to coś innego. Delikatne, kruche ciastka w kształcie babeczek wypełnione są przepysznym, jeszcze ciepłym kremem. Przed zjedzeniem należy je posypać cukrem pudrem i cynamonem. Ciasteczka wyrabia się z ciasta francuskiego, jaj, cukru, mleka i cynamonu, ale najważniejsze składniki to ścisły sekret. Tajemny przepis na ich wypiek znają podobno tylko 3 osoby na całym świecie. Co więcej, historia niezwykłych ciasteczek sięga aż XVIII wieku, gdy to ich recepturę stworzyli mnisi z klasztoru Hieronimitów w lizbońskiej dzielnicy Belém.
