Najstarszy chroniony obszar we Włoszech przyciąga zniewalającymi krajobrazami. Z gęsto zalesionych dolin wychodzi się na rozległe alpejskie hale z widokiem na ośnieżone szczyty. To teren pełen naturalnego życia z urokliwymi wioseczkami i fascynującymi koziorożcami, które wyłaniają się z zakamarków, ukazując turystom swoje piękno.
Poznaj symbol parku
Park narodowy znajduje się na północnym zachodzie Włoch, tuż przy granicy z Francją. Wchodzi w skład Alp Graickich. Jego teren rozciąga się na wysokości od 800 metrów aż do najwyższego szczytu, nazwanego tak samo, jak cały obszar, Gran Paradiso (4061 m). Łącznie obejmuje swoim zasięgiem 72000 hektarów pełnych spokoju, alpejskiego powietrza oraz zjawiskowej przyrody. Bywalców nie może więc zdziwić sama nazwa, którą na polski można przetłumaczyć jako „wielki raj”.
To teren fascynującej flory i fauny. Stare lasy modrzewiowe, sosnowe i świerkowe mienią się różnymi barwami, a pola pełne kwiatów to idealna sceneria do romantycznego spaceru. Turystów urzekają pojawiające się kozice, świstaki, lisy czy orły, choć na miejscu najczęściej wypatruje się zwierząt, które znalazły się w herbie parku – koziorożców. Piękne ssaki, z długimi kręconymi rogami, często wychylają się zza lodowcowych skał, a charakterystycznym widokiem są ich wspinaczki po niemalże pionowych powierzchniach.
Właśnie od koziorożców rozpoczęła się cała historia Gran Paradiso. W połowie XIX wieku, w wyniku licznych polowań, nastąpił drastyczny spadek liczby tych zwierząt. Z tego względu król Wiktor Emanuel II, który również raczył się taką formą rozrywki, uznał miejscowe tereny za królewski rezerwat myślistwa. W okresie jego panowania powstało kilkaset kilometrów ścieżek, a nad utrzymaniem gatunku przy życiu pracowali wyspecjalizowani strażnicy. Oficjalnie Park Narodowy Gran Paradiso został założony w 1922 roku, już za sprawą jego wnuka – Wiktora Emanuela III.
Bogactwo atrakcji w pięciu dolinach
Obszar podzielony jest na dwa regiony – Piedmont oraz doliny d’Aosta, w których znajdują się mniejsze doliny – Soana, Orco, Cogne, Rhemes i Valvsavarenche, połączone między sobą licznymi szlakami. Klimat sprawia, że wiosną i latem tereny parku narodowego są idealne na piesze wycieczki. Pośród wielu kilometrów oznakowanych ścieżek, między lasami i dolinami, można z powodzeniem wędrować z całą rodziną, z kolei na wielbicieli nieco trudniejszych wypraw czekają szare lodowcowe skały i strome szczyty, z Gran Paradiso na czele.
Na terenie parku znajduje się 13 urokliwych wiosek, w których można zakosztować regionalnych przysmaków. To obszar zamieszkany przez ponad 8000 ludzi, wciąż żyjących w zgodzie z naturą i kultywujących zachowane zwyczaje. Jedną z miejscowości, Introd, upatrzył sobie również Jan Paweł II, który podczas krótkich wakacji wielokrotnie przechadzał się szlakami Gran Paradiso. Na cześć Polaka w wiosce powstało specjalne muzeum. Dodatkowo, na turystów czeka zamek z XIII wieku, most Pont Neuf zawieszony nad 80-metrową przepaścią i gospodarstwo Ola, czyli stary wiejski budynek z drewna i kamienia, wybudowany w XVI wieku.
Ponadto, kapitalnym przystankiem okaże się Aymavilles o wielkich walorach historycznych i kulturowych. Zachowały się tutaj rzymskie budowle, charakterystycznym punktem jest zamek z czterema cylindrycznymi wieżami, a na wielkich polach dojrzewają winogrona przeznaczone na produkcję miejscowych win.
W wioskach funkcjonują dobrze zaopatrzone punkty turystyczne, schroniska czy pola namiotowe. Ponadto, w okolicy Soany warto wspiąć się na wysokość 2000 metrów, gdzie znajduje się sanktuarium św. Besso. W małym obiekcie, zbudowanym dosłownie pod skałą, miejscowi licznie zbierają się 10 sierpnia podczas specjalnego festiwalu. Latem pięknie prezentuje się również ogród botaniczny z ponad 1000 gatunków roślin, który znajduje się w Valnontey.
Park Narodowy Gran Paradiso – przydatne informacje
Gran Paradiso to kapitalne miejsce do kilkudniowych pieszych wypraw, trekkingu lub średnio zaawansowanej wspinaczki. Do niektórych miejsc można dojeżdżać samochodem, funkcjonują specjalne taksówki, a sporą część zakamarków można podziwiać podczas jazdy na rowerze. W Saint Georges Horse Centre, w dolinie Rhemey, występuje nawet możliwość jazdy na koniu pośród leśnych terenów. Dodatkowo, w niektórych rejonach do połowy kwietnia, możliwa jest jazda na nartach, zarówno na zorganizowanych szlakach, jak i poza trasami.
Na wypad do Gran Paradiso warto przeznaczyć 7-10 dni. Na terenie parku panuje klimat kontynentalny z chłodnymi zimami i ciepłymi latami. Od grudnia do maja większość terenów jest pokryta śniegiem, a temperatura spada poniżej 0 stopni Celsjusza. Park znajduje się w pobliżu międzynarodowych portów lotniczych w Turynie i Aosta, z których na miejsce można dojechać busem, pociągiem bądź wypożyczonym autem. Na terenie całego parku występuje różnorodne zakwaterowanie, a ceny wahają się od 30 do 50 EUR za noc.
Odwiedzając Park Narodowy Gran Paradiso, warto kilka dni przeznaczyć na wizytę w historycznym mieście Aosta z ruinami amfiteatru, łukiem triumfalnym i świątynią, a także licznymi zabytkami z XVI-XVII wieku. To świetna baza wypadowa do zdobycia Mont Blanc. Ponadto, nieopodal parku znajduje się największe miasto w regionie – Turyn z urzekającymi barokowymi pałacami i rezydencjami.