Cywilizacja Wielkich Mogołów pozostawiła po sobie wspaniałe ślady w całych Indiach. Jednym z najpiękniejszych jest grobowiec Taj Mahal. Wybudowany przez jednego z władców stanowi nieśmiertelny pomnik jego wielkiej miłości do przedwcześnie zmarłej żony.
Jak dotrzeć do Taj Mahal?
Podróż do tej niesamowitej konstrukcji należy rozpocząć od lotu do Delhi lub Jaipuru. Następnie jednym z wielu środków lokomocji dotrzeć do oddalonej o około 200 km Agry. Najlepiej wybrać połączenie kolejowe. Przyjdzie nam wówczas spędzić w podróży około 3 godzin. Niezwykłą przygodą może okazać się próba dotarcia do miasta samochodem lub autobusem. Należy w tym wypadku liczyć się z jazdą trwającą około 5-6 godzin po nieasfaltowanych i pełnych wybojów indyjskich drogach.
Pomnik miłości – legenda o mauzoleum
Na przełomie XVI i XII wieku panujący w Indiach władca Szahdżachan z dynastii Wielkich Mogołów przeżył wielką osobistą tragedię. W wieku zaledwie 38 lat zmarła jego ukochana żona Mumtaz Mahal. Przed śmiercią skłoniła księcia do złożenia trzech uroczystych przysiąg. Pierwszą z nich było to, iż będzie nadal dbał o dzieci, drugą, że nigdy się nie ożeni oraz trzecią, że zbuduje pomnik, który będzie na zawsze przypominał światu o ich miłości. O dzieciach niewiele wiadomo, kolejnej żony władca nie znalazł (miał natomiast sporo kochanek), należy jednak przyznać, że z ostatniej obietnicy wywiązał się w pełni. Taj Mahal stało się obecnie jednym z największych symboli Indii, który przez lata przypominać będzie lata rozkwitu wielkiego imperium.
Indyjski eklektyzm
Cały kompleks składa się z kilku świątyń oraz wspaniałych ogrodów. Większość z nas kojarzy Taj Mahal jedynie ze wspaniałym marmurowym grobowcem. Warto jednak zwrócić baczną uwagę na pozostałe obiekty wchodzące w skład kompleksu. Pierwszym z nich jest darwaza – czyli główna brama wejściowa. Stanowi ona przykład wczesnej architektury mogolskiej. W podobnym stylu utrzymane są również pobliskie meczety otaczające główny grobowiec. Ponieważ są one czerwone, doskonale kontrastują z główną bryłą mauzoleum.
Do najciekawszych zdobień, jakie można podziwiać podczas zwiedzania całego kompleksu są liczne cytaty z Koranu zręcznie wkomponowane w ściany i stanowiące doskonałe uzupełnienie geometrycznych dekoracji. W konstrukcji wszystkich obiektów wyraźnie widać wpływy architektury indyjskiej połączone z tradycją perską. Według wielu badaczy pierwowzorem grobowca mogolskiej księżniczki było samarkandzkie mauzoleum Gur-i Amir, wybudowane za panowania Timurydów.
Marmurowy grobowiec
Wybudowane z pięknego, jasnego marmuru Taj Mahal zachwyca odwiedzających regularnością oraz doskonale zachowaną symetrią konstrukcji. Fasada zdobiona jest motywami roślinnymi oraz fragmentami Koranu. Jest to zabieg doskonale znany z zabytków pochodzących z dawnej Persji. Szczególnie wspaniale prezentuje się okazały ajwan (przesklepione, półotwarte pomieszczenie przed głównym wejściem), ozdobiony cytatami z klasycznej poezji perskiej. Uwagę zwracają również wyrzeźbione na ścianach kwiaty. Pokazuje to jak wiele pracy włożono w przyozdobienie całego mauzoleum. Zwieńczeniem grobowca jest wspaniała kopuła, przywodząca na myśl największe meczety Bliskiego Wschodu. Uzupełnieniem konstrukcji są cztery 41 metrowe minarety, z których nawołuje się codziennie do obowiązkowej modlitwy. Są one nieco odchylone na zewnątrz w stosunku do głównego grobowca. Ma to zabezpieczyć obiekt przed uszkodzeniem w wypadku trzęsienia ziemi.
Komnata kamieni szlachetnych
Wnętrze mauzoleum nie robi już tak niebywałego wrażenia na odwiedzających. Pod główną kopułą znajdują się sarkofagi skrywające ciała Szahdżahana oraz Mumtaz Mahal. Całość pomieszczenia niegdyś zdobiły liczne kamienie szlachetne. Niestety wycofująca się brytyjska armia kolonialna zrabowała wiele wspaniałych skarbów. Groby oddzielała wspaniała rzeźbiona balustrada wysadzana szmaragdami oraz dużymi diamentami. Niestety również ten element został rozebrany przez jednego z późniejszych władców mogolskich. Z powodu problemów finansowych rządzący został zmuszony do sprzedaży większości cennych kamieni, jakie pozostały w grobowcu. Obecnie w miejscu balustrady znajduje się rzeźbiona, marmurowa przegroda dodatkowo przyozdobiona ażurem.
Czy Taj Mahal przepadnie?
Zgodnie z najnowszymi badaniami wspaniałe mauzoleum z Agry może ulec zniszczeniu. Wszystko spowodowane jest szybkim obniżaniem się poziomu rzeki Jamy, przy której jest położone. Jest to efekt dynamicznie rozwijającego się w Indiach przemysłu ciężkiego. Wysychanie to sprawia, iż w pobliżu Taj Mahal mają miejsce silne burze piaskowe, niszczące zachwycającą fasadę tego zabytku. Jednym z projektów mających ochronić grobowiec przed zawaleniem jest budowa tamy. Niestety wiąże się to z inwestycją rzędu 71 mln. funtów brytyjskich. Trzeba mieć nadzieję, że rząd centralny nie pozwoli na postępujące niszczenie jednego z cudów świata.
