Region Górnej Adygi, najbardziej na północ wysunięta włoska kraina ze stolicą w Trydencie, zasłynęła z doskonałych warunków do uprawiania narciarstwa. Turyści przybywający do Południowego Tyrolu są zachwyceni podróżą między alpejskim i śródziemnomorskim klimatem, który panuje wśród najwyższych górskich szczytów i na słonecznym pojezierzu. Trydent-Górna Adyga graniczy od północy z Austrią, od południowego-wschodu z Wenecją Euganejską, zaś od zachodu z Lombardią i Szwajcarią. Mieszkańcy obu autonomicznych prowincji, wchodzących w skład regionu, władają językiem włoskim, niemieckim i ladyńskim.
Pośród górskich szlaków
Rejon położony w Alpach Wschodnich przypadnie do gustu przede wszystkim miłośnikom aktywnego wypoczynku. Na turystów czekają tu trasy piesze, rowerowe, wspinaczkowe i narciarskie, zaś na górskich rzekach można uprawiać kajakarstwo czy rafting. Jeśli ktoś preferuje spokojniejszy relaks, może odwiedzić jedno z uzdrowisk, jak chociażby to w Pejo, znane ze zbiorników wód termalnych. Nad Bressanone góruje Monte Plose, skąd roztacza się wspaniały widok na kotlinę Isarco i górzyste Włochy. Atrakcje Trentino sprzyjają również zwolennikom trekkingu. Jeden z ciekawych szlaków w pobliżu Madonna di Campiglio, przebiega obok wodospadów spływających po zalesionych zboczach doliny Vallesinella.
Oprócz tego u podnóży gór wznoszą się tyrolskie zamki, a wśród lasów i winnic odnaleźć można gotyckie kościoły. Trydent-Górna Adyga posiada tylko jeden, niewielki port lotniczy w Bolzano nad rzeką Eisack, położony sześć kilometrów na południe od centrum miasta. Lotnisko Warszawa-Okęcie obsługuje połączenia z przesiadkami w Amsterdamie i Rzymie. Z Polski kursują bezpośrednie samoloty jedynie do Wenecji, Mediolanu i Bergamo, skąd przez przełęcz Brenner można dojechać do Trydentu wynajętym samochodem.
Trydent i dolina rzeki Adygi
Trydent, stolica regionu, jest typowo włoskim miastem, z wyjątkiem XIX i początku XX wieku, kiedy znajdował się w granicach Austro-Węgier. Górna Adyga przez sześć stuleci była częścią austriackiego Tyrolu, która została przyłączona do Włoch po I wojnie światowej na skutek rozpadu Imperium Habsburgów. Na architekturę osady miały wpływ dwie, zupełnie odrębne kultury. Można się tu przespacerować wzdłuż Cesarskiego Szlaku, który przebiega przez zabytkową starówkę i wiedzie dalej ulicami via San Marco, via Manci i via Belenzani.
W południe warto spróbować wina z włoskiej winnicy, aby nabrać sił na zwiedzanie średniowiecznej warowni. Na skalnym wzgórzu, tuż obok trzynastowiecznych murów obronnych Trydentu, wznosi się Castello del Buonconsiglio. To jeden z największych zamków we Włoszech i zarazem rezydencja książąt-biskupów, którzy przez stulecia rządzili miastem. Dziś mieści się w nim muzeum lokalnej sztuki. Jednym z ważniejszych zabytków jest Katedra San Vigilio, budowana od końca XIII do połowy XVI wieku w surowym, romańsko-gotyckim stylu. To tu w latach 1545-1563 z przerwami obradował słynny sobór. Podczas zebrań, zwołanych przez Kościół Katolicki w celu omówienia rosnącego zagrożenia ze strony luteranizmu, zasiano ziarno kontrreformacji.
Włochy. Atrakcje Trentino – alpejskie jeziora
Góry Paganella, przez wielu uważane za najpiękniejsze we Włoszech, wznoszą się na północ od Trydentu. U stóp tego masywu leżą jeziora – Terlago, Santo i Lamar. Dalej na południe znajduje się rozlewisko Oblino, od którego prowadzi krótki szlak pieszy do Ranzo, małego miasteczka, z którego rozpościera się niezapomniany widok na dolinę pełną jezior. Wytrwali podróżni mogą wybrać trasę wędrowną – trans-lagorai, prowadzącą przez dziki obszar Catena dei Lagorai, brzegami alpejskich zalewów.
Niedaleko na zachód od jeziora Garda, leży zbiornik Ledro, z pozostałościami osady z epoki brązu. Tutejsze muzeum prezentuje kolekcję narzędzi, czółen i innych przedmiotów wydobytych na terenie dawnej wioski. W przeszłości wiele miast położonych nad akwenem musiało zamykać plaże z powodu zanieczyszczenia, ale jego północna część jest czysta i niedostępna dla łodzi motorowych. Z kolei jezioro Caldaro, znajdujące się między winnicami i rezerwatem ptactwa wodnego, to jeden z najcieplejszych zbiorników wodnych w Alpach. Na południu w prowincji Bolano leży Tramin an der Weinstraße, ojczyzna winogron Gewürztraminer. Wina z Południowego Tyrolu charakteryzują się przyjemnym aromatem, który przywodzi na myśl zapach liczi, muszkatu i płatków róż.
Bolzano – fuzja dwóch kultur
Bolzano to jeden z najlepszych przykładów współistnienia dwóch różnych kultur w obrębie jednego regionu. Położone w alpejskiej dolinie Bolzano, łączy włoskojęzyczny Trydent z niemieckojęzyczną Górną Adygą. W mieście funkcjonuje Muzeum Archeologiczne, w którym można zobaczyć Ötziego – mumię człowieka sprzed pięciu tysięcy lat. Imię praprzodka zostało zaczerpnięte od nazwy doliny Ötz w Południowym Tyrolu. W 1991 roku niemieccy alpiniści przypadkiem natknęli się na zamarznięte szczątki „człowieka z Similaun”, ubrane i wyposażone w narzędzia i broń. Znalezisko dostarczyło cennych informacji o życiu ludzi w epoce brązu. Zwłoki „człowieka lodu” zostały przetransportowane do Museo Archeologico dell’Alto Adige w Bolzano, gdzie znajdują się do dziś. Gotyckie zamki od dawna zachwycały turystów, przybywających do Górnej Adygi.
Miejscem położenia najpiękniejszych tyrolskich warowni są północne Włochy. Atrakcje Trentino, piętrzące się na wzgórzach wokół Bolzano, pamiętają czasy wczesnego średniowiecza. Zamek Roncolo, mieszczący się trzy kilometry od centrum miasta, pochodzi z trzynastego wieku. Freski znajdujące się we wnętrzu Castello Roncolo, przedstawiają historie z życia dworu – rycerskie potyczki, huczne bale, polowania i połów ryb. Po przeciwnej, północno-wschodniej części Bolzano, położone są ruiny Zamku Firmiano z dziesiątego wieku, który w czasach swojej świetności pełnił funkcję rezydencji biskupów Trydentu. Obecnie w murach Castello Firmiano znajduje się stała ekspozycja pamiątek Reinholda Messnera – pierwszego alpinisty, który zdobył Koronę Himalajów.